Ampiasao ny fanomezana fanomezana fotoana

ampiasao ny fanomezana amin’izao androntsika izaoNankalaza ny Taom-baovao ny Jiosy tamin’ny 20 Septambra, fetibe misy dikany maro. Mankalaza ny fiandohan’ny tsingerina isan-taona izy io, mankalaza ny namoronana an’i Adama sy Eva, ary koa ny fahatsiarovana ny famoronana izao rehetra izao, izay ahitana ny fiandohan’ny fotoana. Teo am-pamakiana ny lohahevitra momba ny fotoana aho dia tsaroako fa misy dikany maro koa ny fotoana. Ny iray dia ny fotoana dia fananana zarain'ny miliaridera sy ny mpangataka. Manana 86.400 segondra isan’andro isika rehetra. Saingy satria tsy afaka mitahiry izany isika (tsy azonao atao ny manafoana na manala ny fotoana), dia mipetraka ny fanontaniana hoe: "Ahoana no ampiasantsika ny fotoana misy antsika?"

Ny lanjan'ny fotoana

Fantatr’i Paoly ny hasarobidin’ny fotoana, ka nampirisika ny Kristianina “hividy ny fotoana” i Paoly (Efes. 5,16). Alohan'ny handinihantsika akaiky ny dikan'ity andininy ity dia tiako ny hizara aminareo tononkalo iray milazalaza ny lanjan'ny fotoana:

Miankina ny lanjan'ny fotoana

Mba hahitana ny sandan'ny herintaona dia anontanio ny mpianatra iray izay tsy nahavita fanadinana farany.
Mba hahalalana ny lanjan'ny iray volana, dia anontanio ny reny iray izay niteraka tany am-boalohany loatra.
Raha te hahalala ny lanjan'ny herinandro dia anontanio ny tonian-dahatsoratra amin'ny gazety iray isan-kerinandro.
Mba hahitana ny lanjan'ny adiny iray dia anontanio ireo tiana izay hiandry tsirairay.
Mba hahitana ny lanjan'ny minitra iray, dia anontanio ny olona iray izay tsy nahita ny fiaran-dalambany, na fiara fitateram-bahoaka na sidina.
Mba hahafantaranao ny lanjan'ny faharoa, dia anontanio ny olona iray tsy maty tamin'ny loza.
Mba hahitana ny hasarobidin'ny millisecond, dia anontanio ny olona iray izay nahazo medaly volafotsy tamin'ny Lalao Olaimpika. Tsy miandry olona ny fotoana.
Angony ny fotoana rehetra anananao, satria sarobidy.
Mizarà azy amin'ny olona manokana ary lasa sarobidy kokoa izy io.

(Tsy fantatra ny mpanoratra)

Amin'ny fomba ahoana no amidy?

Io tononkalo io dia mitondra azy io amin’ny lafiny iray mifandraika amin’ny fotoana izay nataon’i Paoly mitovy amin’izany ao amin’ny Efesiana 5. Misy teny roa ao amin’ny Testamenta Vaovao izay nadika avy amin’ny teny grika hoe mividy. Ny iray dia agorazo, izay ilazana ny fividianana zavatra eny amin'ny tsena mahazatra (agora). Ny iray hafa dia exagorazo, izay manondro ny fividianana zavatra ivelan'izany. Mampiasa ny teny hoe exagorazo i Paoly ao amin’ny Efes. 5,15-16 ary mampirisika antsika hoe: “Tandremo ny fitondran-tenanareo; aza manao adala, fa miezaha ho hendry. Araraoty ny fahafahana rehetra hanaovana ny tsara amin’izao fotoan-tsarotra izao” [New Life, SMC, 2011]. Hoy ny fandikan-tenin’i Lotera tamin’ny 1912: “Araraoty ny fotoana.” Toa te hampirisika antsika i Paoly mba hanararaotra ny fotoana ivelan’ny tsena mahazatra.

Tsy dia mahazatra loatra ny teny hoe "mividy". Amin'ny raharaham-barotra dia takatra hoe "mividy foana" na amin'ny dikan'ny hoe "compensate". Raha tsy afaka nandoa ny trosany ny olona iray, dia afaka nanao fanekena hanakarama ny tenany ho mpanompon’ilay trosany izy mandra-pandoany ny trosa. Mety ho tapaka aloha ny fanompoan’izy ireo, raha misy nanefa ny trosa teo amin’ny toerany. Rehefa novidina tamin’ny fanompoana toy izany ny mpitrosa iray, dia nantsoina hoe “manavotra na manavotra” izany.

Ny harena dia afaka manjavozavo ihany koa - araka ny fantatsika avy amin'ny tranoben-paosy ankehitriny. Amin'ny lafiny iray, i Paul dia manasa antsika hampiasa na mividy fotoana. Etsy andaniny, mifototra amin'ny teny manodidina ny torolalan'i Paoly, dia hitantsika fa tokony mpanara-dia an'i Jesosy isika. I Paoly dia milaza amintsika fa tokony hifantoka tsara amin'ilay nividy fotoana ho antsika isika. Ny toerany dia ny tsy handaniam-potoana amin'ny zavatra hafa izay manakana antsika tsy hifantoka amin'i Jesôsy sy ny asa izay nasainy hataontsika.

Ity ambany ity ny fanehoan-kevitra momba ny Efesiana 5,16 avy ao amin’ny Boky 1 amin’ny “Fandalinana ny Tenin’i Wuest ao amin’ny Testamenta Vaovao Grika:

Ny hoe “mividy” dia avy amin’ny teny grika hoe exagorazo (ἐξαγοραζω), midika hoe “mividy”. Eo amin’ny tapany afovoany ampiasaina eto, dia midika hoe “mividy ho an’ny tena na ho an’ny tombontsoan’ny tena manokana.” Amin’ny heviny ara-panoharana, dia midika izany hoe “araraoty ny fahafahana rehetra hampiasaina amim-pahendrena sy masina amin’ny fanaovan-tsoa”, mba hahatonga ny hafanam-po sy ny fanaovan-tsoa ho toy ny fitaovana. ny fandoavam-bola izay ahazoantsika fotoana "(Thayer). Ny "fotoana" dia tsy chronos (χρονος), izany hoe "fotoana toy izany", fa kairos (καιρος), "ny fotoana tokony hoheverina ho vanim-potoana stratejika, vanim-potoana, ara-potoana ary mahasoa". Tsy tokony hiezaka hampiasa tsara ny fotoana toy izany ny olona iray, fa hanararaotra ny fahafahana miseho.

Koa satria tsy azo heverina ho toy ny entana azo vidiana ara-bakiteny ny fotoana, dia raisintsika amin’ny fomba an’ohatra ny tenin’i Paoly, izay milaza amin’ny ankapobeny fa tokony hampiasa tsara ny toe-javatra iainantsika isika. Rehefa manao izany isika, dia hanana tanjona sy dikany bebe kokoa ny fotoanantsika, ary “hahazo tombony” koa izy io.

Fanomezana avy amin'Andriamanitra ny fotoana

Anisan'ny zavatra noforonin'Andriamanitra ny fotoana dia fanomezana ho antsika. Ny sasany manana bebe kokoa ary ny sasany manana kely. Noho ny fandrosoana ara-pahasalamana, ny génétique tsara, ary ny fitahian'Andriamanitra, dia maro amintsika no hiaina mihoatra ny 90 ary ny sasany aza mihoatra ny 100. Vao nandre momba ny lehilahy iray tany Indonezia maty tamin'ny faha-146 taonany isika! Tsy maninona ny fotoana omen'Andriamanitra antsika, satria Jesosy Tompon'ny fotoana. Tamin'ny alàlan'ny Fahatongavana ho nofo, ny Zanak'Andriamanitra Mandrakizay dia avy tamin'ny mandrakizay ka hatramin'ny fotoana. Noho izany, i Jesoa dia niaina fotoana namoronana fotoana hafa noho isika. Ny fotoana noforonina antsika dia voafetra amin'ny faharetany, fa ny fotoan'Andriamanitra ivelan'ny famoronana kosa tsy misy fetra. Ny fotoan'Andriamanitra dia tsy mizara ho fizarana, toy ny amintsika, amin'ny lasa, ankehitriny ary amin'ny ho avy. Ny fotoan'Andriamanitra koa dia manana kalitao hafa tanteraka - karazana fotoana izay tsy azontsika tsara. Ny azontsika atao (sy tokony) atao dia ny miaina amin'ny androntsika miaraka amin'ny fahatokiana azo antoka fa hihaona amin'ilay Mpamorona sy Mpanavotra antsika amin'ny fotoany, mandrakizay.

Aza mampiasa na mandany fotoana tsy mety

Rehefa miresaka an'ohatra momba ny fotoana isika ary milaza zavatra toy ny hoe "aza mandany fotoana", dia midika izany amin'ny fomba mety hanary ny fampiasana tsara ny fotoanantsika sarobidy. Mitranga izany rehefa avelantsika handany ny fotoanantsika amin’ny zavatra tsy misy vidiny ny olona na zavatra iray. Aseho an’ohatra izany, dia ny hevitry ny tian’i Paoly holazaina amintsika hoe: “Vidio ny andro”. Nampirisika antsika izy izao mba tsy hampiasa amin’ny fomba ratsy na handany ny fotoanantsika amin’ny fomba izay hahatonga antsika tsy handray anjara amin’izay zava-tsarobidy amin’Andriamanitra sy ho antsika Kristianina.

Amin’io toe-javatra io, satria momba ny “fanavotana ny fotoana” no resahina, dia tsy maintsy tsaroantsika fa ny fotoanantsika dia voavotra voalohany ary voavotra tamin’ny alalan’ny famelan’Andriamanitra ny Zanany. Avy eo isika dia manohy mividy fotoana amin’ny fampiasana ny fotoanantsika araka ny tokony ho izy mba handraisana anjara amin’ny fitomboan’ny fifandraisana amin’Andriamanitra sy amin’ny tsirairay. Fanomezan'Andriamanitra ho antsika io fandanian'andro io. Rehefa i Paoly ao amin’ny Efesianina 5,15 Nampirisika antsika izy mba “hijery tsara ny fiainantsika, mba tsy ho tahaka ny adala, fa tahaka ny hendry”, ka mamporisika antsika izy mba hanararaotra ireo fahafahana omen’ny fotoana antsika mba hanomezam-boninahitra an’Andriamanitra.

Ny iraka ataontsika "Eo anelanelan'ny fotoana"

Nomen’Andriamanitra fotoana isika handehanany amin’ny fahazavany, handraisana anjara amin’ny asa fanompoan’ny Fanahy Masina miaraka amin’i Jesosy, hampandrosoana ny asa fitoriana. Mba hanaovana izany dia omena antsika ny “fotoana anelanelan’ny fotoana” amin’ny fiavian’i Kristy voalohany sy faharoa. Ny iraka ataontsika amin’izao fotoana izao dia ny hanampy ny hafa amin’ny fitadiavana sy ny fahafantarana an’Andriamanitra ary ny fanampiana azy ireo hiaina ny fiainam-pinoana sy ny fitiavana ary ny fahatokiana azo antoka fa amin’ny farany dia lany tanteraka ny zavaboary rehetra, izay ahitana ny fotoana. Ny vavaka ataoko dia ny mba hanavotra ny fotoana nomen’Andriamanitra antsika ao amin’ny GCI amin’ny alalan’ny fiainana amim-pahatokiana sy fitoriana ny filazantsaran’ny fampihavanan’Andriamanitra ao amin’i Kristy.

Ho fankasitrahana ny fanomezana nomen'Andriamanitra ny fotoana sy ny mandrakizay,

Joseph Tkach

filoha
MPANOMPOANA AN-TRANONY


PDFAmpiasao ny fanomezana ho an'ny fotoanantsika